หลักการเทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์ Transistor Replacement

มีการนำทรานซิสเตอร์ไปใช้ในในวงจรต่างๆ ตั้งแต่วงจรง่ายๆเช่นทำงานเป็นสวิตช์ ( ความถี่ต่ำ ) วงจรขับ ( หรือ Driver ) การใช้งานที่ซับซ้อนขึ้นต้องทำงานร่วมและต่ออุปกรณ์หลายตัว เช่น วงจรขยายสัญญาณ วงจรสวิชต์ชิ่งความถี่สูง ( มีเรื่องของเวลาทำงานและทามมิ่งของสัญญาณมาเกี่ยวข้อง) เมื่อทรานซิสเตอร์ตัวเก่าเสีย เลิกผลิต หรือหาอะไหล่เบอร์เดิมไม่ได้ รออะไหล่นาน เราจำเป็นต้องหาเบอร์แทนและอยากรู้ว่าเบอร์ที่มีของอยู่ใช้แทนได้หรือไม่ ? มีหลักการเทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์ดังนี้

1) ประเภทของทรานซิสเตอร์ NPN หรือ PNP ต้องเหมือนเดิม

2) ประเภทของวัสดุ ชนิดซิลิกอน หรือ เจอรมันเนียม ต้องเหมือนเดิม

3) ตัวถังและตำเหน่งขา ตัวถังต้องเหมือนกันและตำเหน่งขาต้องเหมือนกัน

4) ประเภทการใช้งานหรือวงจร ( Application ) ต้องเหมือนกันเช่น เบอร์ใช้ขยายสัญญาณเสียง

5) ค่าทางไฟฟ้า มีดังนี้

- ค่ากระแส Ic ต้องเท่ากันหรือสูงกว่าได้

- ค่ากำลังไฟฟ้า P(D) = Power Dissipation ต้องเท่ากันหรือสูงกว่าได้

- อัตราขยายกระแส hFE = Current Gain ต้องเท่ากันหรือใกล้เคียงกันได้

- แรงดัน V(CEO) = Collector to Emitter Voltage ต้องเท่ากันหรือสูงกว่าได้

- แรงดัน V(EBO) = Base to Emitter Voltage ต้องเท่ากันหรือสูงกว่าได้

- แรงดัน V(CBO) = Collector to Base Voltage ต้องเท่ากันหรือสูงกว่าได้

- ความถี่ gain cutoff frequency ต้องเท่ากันหรือใกล้เคียงกันได้

ค่า F(t) เป็นความถี่ที่ทรานซิสเตอร์มีอัตราขยายเท่ากับ 1 ถ้าความถี่สูงกว่านี้ทรานซิสเตอร์จะไม่มีอัตราขยายแล้ว เป็นการบอกความสามารถของทรานซิสเตอร์ว่าสามารถใช้กับความถี่สูงสุดระดับไหน ค่า F(t) สามารถใช้ค่า F(t) เท่ากันหรือใกล้เคียงกันได้แต่ไม่ควรใช้ค่า F(t) ที่สูงกว่าตัวเก่ามากเพราะความถี่สูงหรือความถี่ที่เราไม่ต้องการจะเข้าไปรบกวนในวงจร

หลักการเทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์อันดับแรกในการเทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์ต้องเช็คก่อนว่าทรานซิสเตอร์เบอร์เก่าและเบอร์ใหม่มีประเภทการใช้งานที่เหมือนกันก่อน ( application ) จากนั้นค่อยพิจารณาค่าอื่นๆต่อไป เช่นตัวเดิมใช้ขยายสัญญาณเสียง ก็ควรเล่งไปที่เบอร์ทรานซิสเตอร์ขยายสัญญาณเสียง เป็นต้น